GMB wil 100% circulair werken in 2030

Bedrijf verduurzaamt door innovatieve ideeën en oplossingen

GMB is een groot bedrijf in Opheusden en kiest bewust voor verduurzaming. In 2030 wil GMB 100% circulair werken. Hoe willen ze dit zo snel bereiken? We spreken met Tobias Stöcker, manager Duurzaamheid bij GMB.

Wat is GMB voor bedrijf?
‘GMB is een familiebedrijf. De grootvader van de huidige directeur Gerrit-Jan van der Pol begon bijna 60 jaar geleden met het bedrijf. Inmiddels werken er 500 medewerkers. GMB realiseert en/of renoveert onder meer dijken, haventerreinen, rioleringen, gemalen, waterzuiveringsinstallaties en slibverwerkingsinstallaties. We verwerken daarnaast het slib van rioolwaterzuiveringsinstallaties in eigen fabrieken.

GMB is een innovatief bedrijf en behoort tot de Top 50 van Nederlandse bouwbedrijven. We zetten belangrijke stappen voorwaarts, niet alleen op het gebied van duurzaamheid, maar ook op andere terreinen, zoals digitalisering en veiligheid.’

Waarom heeft GMB een manager Duurzaamheid?
Tobias: ‘Ik ben 1,5 jaar geleden begonnen en werk hier samen met 500 collega’s aan verduurzaming van ons bedrijf. Het verduurzamingsproces is eerder opgestart door interne duurzaamheidsambassadeurs, die ideeën bedachten en uitvoerden naast hun gewone werkzaamheden bij GMB. Maar om de ambitie van 100% circulair werken in 2030 te halen moet er meer gebeuren en moeten we tempo maken. Zo is mijn functie ontstaan.‘

Waarom vindt GMB het belangrijk om te verduurzamen?
‘Binnen ons bedrijf is er een duidelijk besef dat we zuinig moeten zijn op onze aarde. De klimaatverandering heeft grote gevolgen, zoals droogte, minder grondwater, hitte, onvoorspelbare weerspatronen en overstromingen. Deze gevolgen zien we dagelijks terug bij onze werkzaamheden aan dijken, waterinstallaties en in de natuur. Bronnen raken op en de omgeving wordt steeds meer aangetast en vervuild. In Neder-Betuwe heerst van oudsher een cultuur van rentmeesterschap, maar volgens ons is de tijd van alleen onderhoud al verstreken. We zijn inmiddels ver over de pijngrens heen en moeten eerder denken in termen van natuur herstellen. Zoals het nu gaat, kan het in elk geval niet langer.’

GMB heeft de ambitie om in 2030 100% circulair te werken. Wat betekent dat: 100% circulair?
‘Bij GMB werken we op het gebied van circulariteit aan drie doelen: grondstoffen, energie en ecologie. We willen alles bewust (her)gebruiken en geen verspilling meer.

• Grondstoffen
  Zo willen we met hergebruikte grondstoffen werken in onze projecten. Dat betekent ook vooruit denken en grondstoffen en materialen zo inzetten dat zij in de toekomst ook opnieuw gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld door te bouwen zonder giftige stoffen, afbreekbaar (demontabel) ontwerpen en uitsluitend bouwen wat nodig is. In 2030 wil GMB alleen nog werken met gesloten kringlopen van materialen en circulaire oplossingen bieden aan onze klanten.                                                                                                                                  

• Energie
  GMB wil in 2030 geen fossiele energie meer gebruiken. Een snelle en volledige overgang naar hernieuwbare energie is volgens ons goed haalbaar. We gaan ook werken aan minimaal energieverbruik door zo efficiënt mogelijk om te gaan met energie. Energie die we niet verbruiken hoef je ook niet op te wekken. We willen als bedrijf ook samen met onze klanten bijdragen aan de  energietransitie in Nederland.

• Ecologie
  We willen werken met positieve milieu impact. Goed functionerende natuur is van levensbelang, denk aan schoon grond- en drinkwater, gezonde bodemkwaliteit voor de productie van voedsel, biodiversiteit of schone zuurstofrijke lucht door bossen. De natuur staat momenteel al enorm onder druk. GMB wil daarom niet alleen in stand houden wat er nu is, maar natuurwaarden herstellen en vergroten.                                                                                                                        

Deze doelen kunnen we niet alleen behalen. We zijn afhankelijk van leveranciers, opdrachtgevers, wetgeving en ketenpartners. GMB werkt samen met andere partijen die deze doelen ook nastreven.’  

Op welke manier ben jij als manager Duurzaamheid zelf betrokken bij de verduurzaming van GMB?
Tobias: ‘Met het opstellen van het beleid om in 2030 100% circulair te werken. Door het plan uit te stippelen hoe we daar komen. Wat moet er veranderen? Hoe komen we op duurzame ideeën en maken we duurzame ontwerpen? Door de hele organisatie faciliteer ik wat en hoe. Doelstellingen communiceren, processen en projecten begeleiden, kennis inbrengen, enz. Medewerkers weten mij te vinden en vice versa. In één week zit ik soms wel in zes verschillende teams, dan gaat het over emissieloos bouwen of het vervangen van gewoon cement voor gerecycled cement. Daarnaast heb ik ook contact met buiten. Het is niet zo dat ik het allemaal zelf doe, iedereen is met duurzaamheid bezig.’

Kun je drie voorbeelden noemen hoe jullie de werkprocessen verduurzamen?
‘In onze werkprocessen hebben we veel mooie duurzame innovaties, best moeilijk kiezen welke ik noem.‘

• Mobiele windmolen
  ‘We hebben als eerste bedrijf in Nederland een mobiele windmolen. Het is een kleine windmolen die gemonteerd is op een containeronderstel, zodat hij met een vrachtwagen vervoerd kan worden. Deze windmolen zetten we neer op de bouwplaats als tijdelijke energievoorziening.  Ook hebben we een elektrische rupsgraafmachine van 26 ton . De accu’s van de elektrische graafmachine worden opgeladen met groene stroom of door energie die wij lokaal opwekken met bijvoorbeeld onze windmolen of door biogas uit een Rioolwaterzuivering.’

• Salamanders vangen
  ‘Een ander goed voorbeeld is dat we ecologisch werken bij de dijkversterking Gorinchem-Waardenburg. Bij dit grote project willen we de natuur zo min mogelijk verstoren en dan is het soms een kwestie van ‘ecologisch timen’. Bij dit project hebben we salamanders uit poeltjes opgevangen, voordat we aan de slag gingen. We willen de natuur niet verstoren en liever nog: beter achterlaten of herstellen. Of dit het gewenste effect heeft? Bij ecologie is tellen of meten vaak lastig, omdat je het effect pas jaren later ziet. We denken het wel.’

• Betonnen legoblokken
  ‘In onze projecten werken we vaak met beton. Je wilt niet te weinig beton hebben, dus er is altijd wel een halve of hele kuub over. Van dit restant storten we ter plekke een legoblok. Zo hebben we geen restafval, we maken de blokken druppelsgewijs. De legoblokken gebruiken we voor onze bouwprojecten of wij verkopen ze.’

Bekijk hier de film over de legoblokken.

Hebben jullie ook iets gedaan om jullie bedrijfsgebouw te verduurzamen?
‘GMB heeft naast kantoor en werkplaats aan de Dalwagenseweg ook een opslag achter Kegelaar. We hebben meer ruimte nodig voor opslag en we lopen ook tegen parkeerproblemen aan. Omdat uitbreiden in Opheusden niet meer mogelijk is, willen we verhuizen naar  bedrijventerrein Bonegraaf-Oost in Dodewaard. Dit is een ecologisch interessant gebied met een populierenbomenbos en een weiland. We kijken echt naar wat hier allemaal leeft aan planten en dieren, dat moet blijven of zelfs verbeteren. Op dit moment werken we een duurzaam ontwerp uit voor de gebouwen en het terrein.

Het schetsontwerp is aangepast na gesprekken met omwonenden. Uit die gesprekken kwamen waardevolle suggesties. De gebouwen zijn straks vrij van fossiele energie, we hebben geen aardgasaansluiting maar zonnepalen op het dak. De gebouwen worden geïsoleerd en gebouwd met hergebruikte materialen en groene daken. De bomen blijven staan of ze worden vervangen. We parkeren onder de bomen tegen hittestress en maken gebruik van half verharding, zodat het water goed weg kan. De wasstraat wordt in de meest recente schets verder van de woonwijk geplaatst, uit het zicht. Tussen de woningen en ons bedrijf komt een groene aardwal van vier meter hoog. Omwonenden kijken straks op een groene muur uit en niet op de opslag van ons bedrijf.’

Bekijk hier de film over het schetsontwerp.

Investeren jullie veel in de verduurzaming?
‘Zo’n grote elektrische rupsgraafmachine is wel 2 tot 3 keer zo duur als een gewone graafmachine. Van duurzaam materieel zijn de kosten vaak hoger. Maar we investeren in de toekomst, we verdienen het terug door voordelen voor onze gezondheid, een verbeterde  luchtkwaliteit en ecologie. We maken gebruik van subsidiemogelijkheden, zoals fiscale subsidies voor investeringen, SDE-subsidie voor zonnepanelen, lokale subsidie van de gemeente en we kregen samen met projectpartners een innovatiesubsidie van het Rijk voor graafmachines op vloeibare waterstof.’

Wat levert de verduurzaming op?
‘Bij alle 500 medewerkers zie ik voldoening, enthousiasme en trots. Ons werk draagt bij aan een duurzamere maatschappij. Het gaat bij GMB vaak om grote projecten met veel impact. Maar soms zit het ‘m in kleine dingen, zoals een voorman die blij is als hij een emmer met 50 salamanders leegmaakt, die heeft hij toch mooi gered. Dat is leuk en het is je werk.’

Heb je nog advies voor andere ondernemers over het verduurzamen van je bedrijf?
‘Het verduurzamen van je bedrijf is een wilskwestie: als je het wilt, dan kan je het doen.
Het draait om het omslagmoment. Eigenlijk heb je als ondernemer geen keus meer. Als ondernemer moet je voorsorteren op ontwikkelingen in de markt. Als je nu niet verduurzaamt heb je over 10 jaar geen bestaansrecht meer. Deze beweging is niet meer te stoppen. ‘Goed werk’ heeft een andere kwaliteit gekregen, goed werk is duurzaam.’